BMP-Hemrikerscharren (2013-2015)
Projectomschrijving
In het najaar van 2012 is een groot deel van het bosgebied in de Hemrikkerscharren gekapt ten behoeve van heideontwikkeling. De kap van dit bosgebied bleek echter op enige weerstand te stuiten, hierdoor is het aanvankelijke plan om het gehele bosgebied om te vormen tot heide aangepast en is een groot deel van het bos behouden. Een van de redenen die werd aangedragen om het bos te sparen was de vermoedelijke waarde van het bos voor een aantal broedvogels. Er was echter geen cijfermateriaal voorhanden om gefundeerde uitspraken te doen over aantallen van deze soorten. Dit was de reden om gedurende het broedseizoen van 2013 een vast omkaderd deel van het natuurterrein de Hemrikkerscharren op broedvogels te inventariseren. Met deze inventarisatie kunnen ongefundeerde uitspraken over het voorkomen van vogelsoorten in de Hemrikkerscharren in de toekomst vermeden worden
Het telgebied
De Hemrikkerscharren is een natuurterrein gelegen in het beekdal van het Koningsdiep, noordelijk van het dorp Hemrik (ZO- Friesland). Het gebied bestaat grotendeels uit extensief beheerd grasland en naaldbos. De graslanden vormen een strook evenwijdig aan de beek het Koningsdiep. De verschillende kavels worden begrensd door sloten met hier en daar een wilg-, meidoorn- of vogelkersstruik. Aan de zuidzijde worden de graslanden begrensd door bos. Dit bos is opgedeeld in verschillende percelen met veelal een monotoon karakter met overheersende boomsoorten als grove den, weymouthden, Oostenrijkse den, fijnspar, sitkaspar, lariks en zomereik. Het grootste deel van het terrein is eigendom van Staatsbosbeheer, daarnaast is er ook een deel in particulier bezit.
Methode
Bij de inventarisaties wordt gebruik gemaakt van de gestandaardiseerde broedvogel monitoring project (BMP) methode. Het BMP is opgedeeld in vijf verschillende onderdelen. Voor de Hemrikkerscharren is sprake van ‘BMP Alle soorten’; hierbij worden alle aanwezige soorten inclusief exoten geïnventariseerd volgens een standaard schema. Bij de inventarisatie wordt gebruik gemaakt van gedragingen die op de aanwezigheid van een territorium duiden, in de meeste gevallen gaat het hierbij om zingende vogels. Bij het vaststellen van de verschillende territoria aan de hand van de veldwaarnemingen wordt gebruik gemaakt van het programma ‘autocluster’.
Aanvullend op de inventarisaties worden nesten van broedvogels opgespoord. Deze nesten worden vervolgens gedurende verschillende stadia bezocht. Hiermee kan de legsel- en broedselgrootte per soort bekeken worden. Wanneer de nestjongen voldoende oud zijn, worden deze van een ring voorzien. Hierbij worden eveneens enkele maten genoteerd, betreffende: vleugellengte en het gewicht. Alle verzamelde gegevens worden na afloop van het seizoen naar SOVON vogelonderzoek Nederland opgestuurd.
De Hemrikkerscharren 2 jaar na kaalkap: de kaapvlaktes worden langzaamaan weer groen, maar voor hoelang?, 10 mei 2014.
De Hemrikkerscharren vlak voor zonsopkomst: voor het inventariseren van broedvogels moet men vroeg uit de veren!, 10 mei 2014.
Baltsende Zwarte spechten in de Hemrikkerscharren: de truc voor de vogels is dat ze zodanig op elkaar afgestemd zijn dat ze gelijktijdig rondom de stam draaien: hierbij kunnen ze elkaar niet zien. Zodra ze elkaar onverhoopt toch in het oog krijgen, volgt een opgewonden vleugelgewapper en verplaatsen de vogels zich veelal naar een andere boom: aldaar wordt het trucje opnieuw opgevoerd. Dit gedrag is zuiver territoriaal., 1 mei 2014.
De Grauwe klauwier werd zowel in 2013 als 2014 als broedvogel in de Hemrikkerscharren aangetroffen. In 2014 werden er echter geen jongen groot: het grootschalig gelijktijdig maaien van de graslanden in de Scharren deed het voedselaanbod weinig goed.., 3 juli 2014.
Download Rapportagers:
