Kievitvrouw met (kleur)ringen om beide poten gespot in Borne (oost Overijssel)         c) Jos Visschedijk

Hoe bijzonder kan het zijn?
Allereerst is het zelfs gewoon even schrikken dat je 12 jaar na het afsluiten van het onderzoek, toch nog een melding krijgt van een nog in leven zijnde kievit..
Echter deze melding maakt alles nog veel meer bijzonder als je je realiseert dat een nu stokoude broedvogel van Nij Beets opduikt in Borne nabij Denekamp niet gek ver van de Duitse grens, hemelsbreed op precies 100 kilometer afstand.
En daar nota bene nog steeds vroeg in het voorjaar actief als broedvogel!

Willem Bil ringde samen met (wijlen) Jack Schuurs in de jaren 1990 tot en met 2010 vele honderden kieviten. In de jaren 90 waren dat voornamelijk jongen in een gebied bij Roodkerk. In de jaren daarna werden vooral broedvogels gevolgd in polder De Dulf en langs de Janssenstichting in Nij Beets.
Dat gebeurde met behulp van uniek gecodeerde kleurringen om de poten zodat de vogels van enige afstand herkend konden worden. In 2011 werd het langlopende onderzoek gestaakt omdat het aantal broedvogels achteruit holde en de uitkomsten daardoor niet langer representatief waren.

Verrassing
Dat er nu, na 12 jaar toch nog een melding binnenkomt is een grote verrassing.
Dat een enkele kievit oud kan worden, is bekend. Echter een verplaatsing als broedvogel over 100 kilometer is een uniek gegeven!  Het is overigens al vrij uitzonderlijk dat kieviten spontaan worden gemeld aan de hand van gekleurde pootringen. De gekleurde pootringen zijn over het algemeen moeilijk zichtbaar omdat kieviten zich voornamelijk door relatief hoge vegetatie voortbewegen.
Ze zitten niet, zoals een grutto of een tureluur af en toe es op een paaltje waardoor de poten met een verrekijker beter zichtbaar zijn.

foto c) Jos Visschedijk (april 2022 Borne)

Gepensioneerd
Gelukkig was de melder, Jos Visschedijk, alert! Omdat de broedvogel erg actief betrokken was bij het nest in Borne, dat Jos als vrijwilliger moest beschermen, lukte het Jos om enkele gedetailleerde foto’s te maken. “Ik heb vanaf de 5e klas lagere school interesse in de natuur van mijn toenmalige onderwijzer gekregen, en heb toentertijd ook heel wat eieren geraapt.”

Drielegsel kievit (vrouwtje kievit draag kleurringen met opschrift N8),
Borne 27 maart 2022, foto c) Jos Visschedijk

“De interesse in de natuur heb ik altijd behouden. In mijn schaarse vrijetijd ben ik de omgeving van Denekamp en Borne altijd blijven observeren. Nu ik gepensioneerd ben en meer tijd heb, wilde ik mij nuttig maken in de natuur, en had me dit voorjaar aangemeld bij de Natuur en Vogel werkgroep ‘de Grutto’ in Weerselo en omstreken.
Hier ben ik goed ontvangen en het is een leuke enthousiaste groep vrijwilligers”.

Drie eieren
Volgens Jos zitten er op een paar kleine percelen weiland aan de rand van Borne elk jaar nog Kieviten maar wordt de ruimte steeds kleiner door nieuwbouw. “Op 27 maart werd het eerste nest met 3 eieren gemarkeerd en op 20 april heb ik de eerste 2 jongen gezien en de foto’s van de kievit met ringen gemaakt. Later heb ik de stokken weg gehaald en toen lag er nog 1 onbevrucht ei in. De kuikens en het hennetje met kleurringen waren er ondertussen vandoor gegaan. Op dit stukje nog braak liggende grond lagen in totaal 4 nesten. Voor de rest in de omgeving is het net als elders door de intensieve landbouw droevig gesteld, maar we doen ons best om samen met de boeren daar waar het nog kan, wat aan te doen. .”

Google
Omdat Jos opmerkte dat de kievit was geringd, kwam hij via Google terecht op de website van Vogelringstation Menork. Via de site van Menork kunnen geringde vogels worden gemeld.

Gedetailleerde foto van de pootringen zoals recent gespot in Borne . De combinatie “2546” op de metalen ring maakt de match met de Fryske Ljip uit 2010 helemaal compleet                foto  c) Jos Visschedijk)

Na ontvangst van de melding nog een heel gepuzzel, aldus Willem Bil van Menork.
Want in eerste instantie kwam allerminst de gedachte naar boven dat het nog een broedvogel uit 2010 kon zijn. Bovendien waren de ringen dermate gesleten dat het leek alsof ze wit waren met een zwarte inscriptie met daarop overigens nog duidelijk zichtbaar de letter N en het cijfer 8. Gelukkig had Jos ook een foto waarop het unieke nummer op de eveneens aanwezige metalen ring grotendeels te herleiden was. Dat maakte uiteindelijk dat de match kon worden  gemaakt met de broedvogel van de Dulf!

c)google earth/afstand broedplekken 2010 vs 2022

Unieke melding
Een unieke melding kan worden toegevoegd aan de onderzoeksgegevens van Menork. Naast het feit dat kieviten een hoge leeftijd kunnen behalen, is ook duidelijk dat de trouw aan broedgebieden door de jaren dermate kan slijten dat een verplaatsing over 100 kilometer denkbaar is. En niet in de laatste plaats dat al geruime tijd van de radar verdwenen broedvogels niet perse dood hoeven te zijn..

• Alle foto’s van de kievit met ringen zijn van (copyright) Jos Visschedijk.
• Klik hier voor meer informatie onderzoek kieviten VRS Menork