Locatie 13, zes pullen in nest (19 juni 2021)

Het onderzoek bij de boerenzwaluw vindt vanaf 2009 plaats. De laatste jaren richt het onderzoek zich op individuele broedprestaties van de broedvogels op drie locaties in zuidoost Fryslân. Door gebruik van kleurringetjes en vele uren observatie worden broedvogels bijna op de voet gevolgd en zodoende levert dat veel gedetailleerde informatie op over het verloop van het broedseizoen.

Jaarrapport
Elk najaar worden de in het veld verkregen gegevens samengevat in een jaarrapport. Dit rapport wordt analoog beschikbaar gesteld aan de betrokken staleigenaren. Dankzij de gastvrijheid van deze mensen is het ook in 2021 weer mogelijk geworden om heel veel interessante informatie te verzamelen van boerenzwaluwen die hun nesten maakten in geitenhokken, geitenstallen en een koeienstal.

2021: late start van het broedseizoen
Het afgelopen jaar kwamen de vogels laat op gang. Het voorjaar verliep nat en koud waardoor de vogels pas halverwege mei echt met de ei-leg van start gingen. Ondanks de late start waren de broedresultaten heel behoorlijk al verschilde dat zeker wel per locatie. Wat dat betreft scoorde de koeienstal in Hemrik, dit jaar bovengemiddeld qua bezetting doch met als meest opvallende resultaat dat van elk nest met (bebroede) eieren er ook minimaal één pullus de ringleeftijd van minimaal een week haalde. Dat is op geen enkele onderzoekslocatie eerder voorgekomen en zeker niet op deze plek die tot nog toe juist erg verstoringsgevoelig leek…

Locatie 02
Locatie 02 in Langezwaag (een geitenstal en een vrijstaand geitenhok) scoorde qua reproductie het laagst: 30 aanwezige broedvogels maakten totaal 24 succesvolle nesten waarin 98 pullen werden geringd. Overigens waren er vorig jaar op deze locatie nog 32 broedvogels actief die samen ‘slechts’ 94 pullen op ringleeftijd brachten. Ter vergelijk: in 2019 waren het er nog 50 broedvogels op deze plek die er samen nog voor zorgden dat er 150 pullen geringd moesten worden..

Locatie 03
Op locatie 03 te Langezwaag – een niet al te groot geiten en kippenhok – waren 11 broedvogels actief (een man met twee vrouwtjes bij twee legsels) waar uiteindelijk in 10 nesten 42 pullen de ringleeftijd haalden.

Locatie 13
Op locatie 13, een traditionele koeienstal te Hemrik, werden dit jaar meerdere records gebroken. Want naast het feit dat alle (serieuze) legsels uitkwamen was ook het aantal broedvogels daar ongekend hoog: totaal 34 die er samen voor zorgden dat er maar liefst 32 nesten succesvol waren met daarin 139 pullen die de ringleeftijd haalden. Het oude record broedvogels op deze plek stond op 28 in 2019, het record aantal (> 7 dagen) pullen op deze plek stond op 97 dat gehaald werd in de jaren 2012, 2019 en 2020.

Overleving

Nest op locatie 03 met paar boerenzwaluw waarvan man (met oranje ring links) bij nog een nest (met ander vrouwtje) actief is.

Op locatie 02 keerden 12 broedvogels terug van de 26 die vorig jaar in de tweede ronde nog actief waren met een legsel. Op locatie 03 waren dat er 6 van de 12. Op locatie 13 werden er 15 van de 26 broedvogels van de tweede ronde uit 2020 werd teruggezien. Totaal dus 33 van de 64 en dat is iets meer dan de helft en daarmee een prima bovengemiddeld (ruim 40%) aantal dat de wintertrek heeft overleefd. Tevens een groot contrast met het gemeten percentage vorig jaar toen de gemeten overleving op nog geen 30 procent uitkwam.

Gunstige omstandigheden
Alles bij elkaar een heel redelijk jaar als er louter gekeken wordt naar het tal jongen dat uit de nesten vloog in relatie tot het aantal aanwezige broedvogels. Er was door de late aankomst vanwege het aanvankelijk koude weer geen kans voor de broedvogels om een derde legsel te produceren. Deze zomer kenmerkte zich door tamelijk veel neerslag in combinatie met gemiddeld hoge temperaturen. Verder was er geen sprake van weer-extremiteiten zodat er feitelijk kan worden gesproken van (ogenschijnlijk) gunstige omstandigheden. Naast goede broedresultaten was ook het overlevingscijfer dit jaar prima. Al met al dus een goed zwaluwenjaar dat met het uitvliegen van het laatste jong op 25 september voor wat betreft het onderzoeksproject afliep en er daarna gewerkt kon worden aan het jaarverslag dat vandaag gereed is gekomen.

• Jaarverslag Boerenzwaluw 2021 (PDF, 2mb)