Een jaarlijkse klus. Het schoonmaken en opnieuw voorzien van vers zand van ruim 80 nestgaten in een betonnen muur. In maart 2016 werd in samenwerking met Menork door Van der Wiel, exploitant van het zandwingebied te Nij Beets, een kunstwand voor de Oeverzwaluw gerealiseerd. Het idee erachter is dat er nestgelegenheid is zodat de verse zandbulten in het overige zandwinningsgebied vrij gehouden kunnen worden van nesten. Oeverzwaluwen broeden bij voorkeur in vers leemzand in steile zandafgravingen. Zodoende zijn zandwinningsgebieden in trek bij deze vogelsoort. Maar omdat het zand in dit gebied continu in beweging is – het is bedoeld voor allerlei infraprojecten – kan de zwaluw er niet veilig broeden. Hoe anders is dat in deze betonnen kunstwand die speciaal voor de oeverzwaluw is gebouwd . In de betonwand van zo’n drie meter hoog en 20 meter breed zijn ruim 80 gaten met een diameter van 10 centimeter voorgeboord. Achter de wand is zand gestort waarin de vogels hun nesten kunnen graven. Met hun hele korte pootjes weten de zwaluwen nestgangen te realiseren tot een meter diep.

Vers zand
Direct vanaf het eerste jaar werd deze zwaluwwand benut door tientallen broedparen. En dat is meteen ook de reden dat er jaarlijks een tal vrijwilligers nodig is die de nestwand weer geschikt maakt voor een nieuw broedseizoen. Want de vogels prevaleren vers zand en hekelen oude open nestgangen mogelijk vanwege de aanwezigheid van parasieten.

Allerlei kunsten
Omdat de nestmuur in het water staat en moeizaam toegankelijk is vanaf de wal komen er allerlei kunsten aan te pas om de (hoge) nestgaten te kunnen bereiken. Een reeds uitgekiende klus door Haije Jelsma, één van de (in dit verband onmisbare) vrijwilligers die jaarlijks van de partij is. Zo is een loopsteiger uitgedacht, die zo waar in een tal nestgaten zijn fundament vindt, en ervoor zorgt dat de nesten op de juiste werkhoogte kunnen worden bereikt. Daarnaast komt er een drietal lange ladders aan te pas om de wand vanaf grote hoogte in het water te kunnen bereiken.

Maatwerk
Maar ook voor het uitboren en inbrengen van vers leemzand zijn de nodige preparaten meegebracht. Denk aan halve dakgoten, stampers en paalboren alles met de juiste diameter..
En om het zand vanaf de hoge wal, laag aan de muur in het water te krijgen is een systeem met emmers die door middel van een touw voorzien van een haak naar beneden worden gelaten.
Allemaal mee uitgedacht door Harm van der Duim, Rinse van den Berg en Wieberen Pool.
Beide laatstgenoemden zijn er dit jaar weliswaar niet bij aanwezig maar worden nu vervangen door Oebele en Willem van Menork. Met vier man is er volop werk te doen maar dankzij een geweldig stukje expertise van Haije en Harm waardoor we vooral ook beschikken over de juiste materialen, kan er maatwerk worden verricht. Om 9 uur gaat de klus van start en halverwege de middag kunnen we het sein “nestmuur meester” geven.

Snoek van circa 50 cm lengte die even komt buurten in het ondiepe water bij de zwaluwenmuur

Waarnemingen
Met het aanvoeren van zand op hoogte, het boren en stampen in de gaten vanaf steiger en ladder, is het weliswaar zwaar werk wat er zo’n dag moet gebeuren maar het mooie zonnige weer doet veel goed. Daarnaast ook nog een paar mooie waarnemingen tijdens het werk. Oebele meent de eerste overvliegende boerenzwaluw te hebben gezien en ontdekt later in de ochtend een snoek die even komt buurten in het relatief ondiepe en heldere water nabij de zwaluwwand.

Een ijsvogel laat zich vrijwel de hele ochtend zien en horen. De kans is reëel dat deze prachtige vogel gebruik wil gaan maken van de nestwand. Mogelijk dat er zelfs al werd begonnen met het uitgraven van een nestgang achter één van de betonnen gaten. Hopelijk vormen onze goed bedoelde werkzaamheden geen belemmering voor deze ijsvogel om dit jaar ook gebruik te gaan maken van deze nestwand. Dat zou ons werk nog meer voldoening geven!