Buizerd
Projectomschrijving
In de winter van 2000-2001 is vogelringstation Menork van start gegaan met het buizerdproject. Hierbij worden gedurende de winter met behulp van een (voor vergunninghouders) geoorloofd vangmiddel Buizerds gevangen. In eerste instantie werden ook Torenvalken bij dit project meegenomen. Na 2009 is het onderzoek echter primair op de Buizerd gericht, waardoor een verdere verdiepingsslag geleverd kan worden.
Proefgebied
In de beginjaren was VRS Menork als een van de weinigen betrokken bij het vangen van Buizerds gedurende de winter. Hierdoor werd in eerste instantie een breed onderzoeksgebied aangehouden: dit betrof vrijwel de gehele zuidoosthoek van Friesland. Gedurende de loop van het project werd de animo voor het vangen van Buizerds echter steeds groter, waarna delen van het voormalige onderzoeksgebied door andere onderzoekers zijn overgenomen. Door deze verandering kan meer inspanning geleverd worden op een kleiner oppervlak, wat de kwaliteit van het onderzoek ten goede komt.
Sinds 2011 wordt een gebied rond het beekdal van het Koningsdiep door leden van VRS Menork op territoria van Buizerds geïnventariseerd. Hierbij worden van alle Buizerds die als broedvogel aanwezig zijn kleedkenmerken genoteerd. Daarnaast wordt getracht van deze vogels een aantal ruiveren te verzamelen. Deze ruiveren vertonen per individu van jaar op jaar (net als bij de Havik) een overeenkomstig patroon van banderingen en kleuren. Hierdoor zijn ze waarschijnlijk geschikt voor het herkennen van individuele Buizerds. Om deze reden wordt gedurende de winterperiode geprobeerd een aantal van deze broedvogels in handen te krijgen, waarna de veren van de vogel met gevonden ruipennen vergeleken kunnen worden. Daarnaast worden de grote vleugelveren en staartpennen van een stempelcode voorzien. Deze veren kunnen in het opvolgende jaar als ruipen gevonden worden. Op basis van de hieruit voortkomende gegevens kan een indruk verkregen worden van de overwinteringlocatie van broedvogels.
Metingen
Van iedere gevangen vogel wordt een vast aantal maten genomen, op basis waarvan onder andere het geslacht en de conditie van de vogel bepaald worden. Deze maten hebben betrekking op morfologie (vorm) en conditie van de vogel. De morfologische maten betreffen Tarsuslengte, Poot I (dikte), Poot II (lengte), Snavel, Snavel+schedel, Achternagel, Klauw I (inclusief nagels) en de vleugellengte. De conditionele maten hebben betrekking op gewicht en kropinhoud (voor nadere info over deze metingen wordt verwezen naar Bijlsma (1997)).
Naast bovengenoemde metingen worden van iedere vogel enkele kleedkenmerken genoteerd. Zo kan op basis van de slijtage van ruipennen het ruipatroon bepaald worden. Dit ruipatroon onderscheid onder andere de vogels in hun eerste en tweede winter van oudere vogels. Daarnaast worden foto’s genomen van een vast aantal veergroepen, waardoor de kleurvorm van de vogel (naderhand) bepaald kan worden.
De uit het onderzoek verkregen gegevens worden beschikbaar gesteld aan het Nederlands Instituut voor Oecologisch Onderzoek (NIOO) te Wageningen. Daarnaast worden de gegevens voor specifieke vraagstellingen door eigen mensen geanalyseerd.
Markeringen
Iedere gevangen Buizerd krijgt een aluminium pootring met de inscriptie ”Arnhem Holland”, gevolgd door een 7-cijferige code. Aan de hand van deze pootring wordt een individu als zodanig herkenbaar (mocht deze weer in mensenhanden komen). De kans dat dit tijdens het leven van de vogel gebeurt is echter klein, aangezien slechts een klein percentage van de vogels uit de populatie ooit gevangen wordt. Om de terugmeldings-kans te vergroten worden de vleugelveren eveneens van een codering voorzien. Deze codering bestaat uit “Arnhem” gevolgd door dezelfde 7-cijferige code als op de ring. Deze gecodeerde veren worden gedurende de volgende twee jaar geruid: een Buizerd vervangt namelijk in twee jaar het gehele verenkleed. Aangezien de rui gedurende het zomerhalfjaar plaatsvindt, kan (in het geval van een terugmelding van een gecodeerde veer) worden vastgesteld waar een individu de winter en zomer doorbrengt. Als u een gecodeerde veer heeft gevonden, kunt u die hier melden.
Meer informatie over het project met de buizerd van Menork is ook te bekijken via uitzending gemist van
Een lichte Buizerd gevangen aan De Boerestreek nabij Hemrik, 13 Januari 2013.
De in het broedseizoen gevonden ruiveren kunnen vergeleken worden met de veren van een gevangen vogel. De banderingen op deze beide staartveren komen vrijwel exact overeen. Het gaat hier dan ook zeer waarschijnlijk om dezelfde vogel.
Staart van zeer lichte adulte buizerdvrouw, gevangen op 23 Februari 2013 aan De Bûtewei nabij Hemrik. Deze vogel broedde in 2012 en 2013 in hetzelfde territorium als waar ze gevangen werd, en was altijd een opvallende verschijning. Bij haar vangst bleek ze een wond in de vleugel te hebben: vermoedelijk een schotwond. Naderhand werd ze nog tweemaal waargenomen, waarna ze plotseling uit beeld verdween. In 2014 werden uiteindelijk de oude veerresten met stempels teruggevonden op 400 meter van de plek waar ze gevangen werd. Haar plekje was inmiddels overgenomen door een donkere vogel.
