Projectomschrijving

Op dit moment is er landelijk een redelijk beeld van de aantallen van vogels in het stedelijk gebied. Over de oorzaken van aantalveranderingen is echter nog maar weinig bekend. Voor het verkrijgen van deze gegevens is in 2011 het project Ring-MUS van start gegaan. Hierbij worden volgens een gestandaardiseerde methode jaarrond vogels in tuinen in stedelijk gebied gevangen. Anders dan de naam doet vermoeden, is het project niet alleen op mussen gericht, maar op alle vogels die zich in het stedelijk gebied gevestigd hebben. De Huismus krijgt speciale aandacht binnen het project.

De projecttuin

De tuin waar het project plaatsvindt is gelegen aan De Buorren in Lippenhuizen. Deze 850 M² grote tuin (los van de woning) is op een diervriendelijke wijze ingericht, waardoor een veelvoud aan soorten de tuin jaarrond bezoekt. De plantensamenstelling is zodanig gekozen dat de tuin jaarrond voedsel (in de vorm van vruchten en insecten) bevat. Gedurende de wintermaanden wordt daarnaast nog bijgevoerd. Ook is voorzien in een bad- en drinkplaats, en voldoende dekking tegen roofvijanden.

Werkwijze

Vanuit het Ring-MUS project dient tweemaal per maand gevangen te worden volgens een vaste methode. Het vangen gebeurt met mistnetten, waarvan in totaal 6 op een vaste locatie verspreid over de tuin worden opgesteld. De vangsessies vinden voornamelijk in de ochtend plaats, tussen zonsopkomst tot in de vroege middag. De gevangen vogels worden standaard van een aluminium ringetje (met Vogeltrekstation Arnhem Holland, gevolgd door een unieke cijferreeks) voorzien. Daarnaast worden van alle vogels enkele gegevens genoteerd. Voor de meeste vogels betreffen dit: leeftijd en geslacht. Daarnaast worden enkele maten opgenomen, waaronder vleugellengte en gewicht.

Kleurringen

Ondanks dat ook in 2015 de huismus bij de landelijke tuinvogeltelling weer het meest werd gespot, laat de huismus al enkele decennia een afnemende trend in aantallen zien. Daarom is er binnen Ring-MUS speciale aandacht voor de huismus. Naast de standaard aluminium ring, krijgt de Huismus nog drie kleurringetjes aangelegd. Totaal dus vier ringetjes, aan beide poten twee. Door steeds weer andere kleuren toe te passen en dat bovendien in een andere samenstelling, is elke (geringde) mus van achter het keukenraam individueel herkenbaar! Op deze wijze kan heel veel informatie over leeftijden en individueel gedrag worden verzameld. 

De mistnetten worden op een vaste plaats in de tuin opgesteld, 14 September 2014.

Ook bijenkasten ontbreken niet in deze diervriendelijke tuin. De bloeiende Teunisbloemen op de achtergrond bieden de insecten stuifmeel en nectar, 25 Augustus 2014.

Gekleurringde huismusvrouw op zoek naar voedselresten. Dankzij de kleurringen zijn we erachter gekomen dat deze vogel erg trouw is aan de tuin: in de zomer van 2013 en 2014 broedde ze in een nestkast aan het huis, en ook s’ winters wordt ze regelmatig waargenomen, 9 juni 2014.

Een net vol mezen, een verschijnsel dat met name gedurende de herfst en winter voorkomt, en (vanwege het weinig vriendelijke karakter van deze vogels) veelal pijnlijke vingers oplevert, 21 September 2013.

De bessen van de Gelderse roos zijn niet lekker, en blijven in het najaar (wanneer voldoende alternatief voorhanden is) veelal onaangeroerd. Gedurende de winter is het daardoor een van de weinige struiken met bessen, waardoor ze alsnog veelvuldig bezocht worden door Goudvinken, 20 december 2014.

Ook pestvogels komen tijdens de winter op de bessen van de Gelderse roos af, 16 Januari 2015.

De tuin in wintertoestand: in deze periode wordt bijvoeren beloond met een veelvoud aan vogelsoorten, 14 Januari 2015.