Witte kwikstaart met (gekleurde)pootringen. Foto Paulo Tenreiro (Portugal)

Op woensdag 16 april komt er een interessante melding bij Menork binnen van een – helaas dood gevonden – boumantsje (witte kwikstaart) in Foudgum, Friesland. Het vogeltje was binnengevlogen in een schuur bij een boerderij en kon zichzelf klaarblijkelijk niet meer op tijd bevrijden. Het vogeltje droeg twee ringen, om de ene poot een blauw gekleurde ring met daarop een drietal letters/cijfers en een metalen ring om de andere poot met daarop een uniek nummer. Op de metalen ring stond echter ook de landcode LISBOA waardoor meteen duidelijk werd dat het om Portugese ringen gaat.

Europese registratie
Dankzij een Europees registratiesysteem voor het gebruik van (individueel herkenbare) gekleurde merktekens kon er een emailadres worden achterhaald. Al snel kwam er een reactie uit Portugal dat we inderdaad het juiste project hadden gevonden waarbij deze ringen werden gebruikt! De in Foudgum opgedoken Witte Kwikstaart (man) blijkt al in de winter van 2022/2023 te zijn voorzien van de ring. En deze keer niet in een of ander bijzonder natuurgebied doch ergens midden tussen de verkeersdrukte bij een grote stad in centraal Portugal, te weten in een suikerrietveld waar de vogels in groepen van vele tientallen in overnachten.

Locatie in Portugal waar de Witte Kwikstaart, gisteren gevonden in Foudgum, werd geringd (C google maps)

Studie overwinteringsgedrag Witte Kwikstaart
Een van de onderzoekers stuurde ons vandaag het volgende bericht.
Deze vogel werd geringd in het kader van een monitoringproject gericht op een rustplaats van Witte Kwikstaart (Motacilla alba) direct nabij een rotonde langs een van de drukste wegen in de regio – de aanvullende route nr. 2 (IC2), net ten noorden van de stad Coimbra, in Midden-Portugal.
Deze slaapplaats maakt deel uit van een lange termijn studie naar het overwinteringsgedrag en het gebruik van stedelijke infrastructuur van de soort. Uw melding levert een waardevolle bijdrage aan onze studie naar de verplaatsingen en overleving van de soort. We zijn u dan ook zeer erkentelijk voor uw tijd en aandacht om deze informatie met ons te delen.

Bij het bericht werd een linkje gestuurd naar een tweetal beknopte verslagen die in de bewuste winterperiode werden gemaakt ten aanzien van het vangwerk op de bewuste locatie.

Suikerrietveld waarin Witte Kwikstaarten overnachten. Foto: Paulo Tenreiro (Portugal)

Verslag 31 oktober 2022
Een suikerrietveld midden op een IC2-rotonde is van korte duur.
Dikwijls snijden de machines in één keer alles af, waarbij ze negeren dat het een plek is die door een groot aantal vogels wordt gebruikt om veilig de nacht door te brengen. Ik heb al een paar e-mails gestuurd om te proberen in ieder geval de centrale kern intact te laten, maar altijd zonder succes en reactie..
In de afgelopen twee jaar zijn de stokken niet gekapt, maar deze operaties zijn al wel begonnen in het Taveiro-gebied, ze zijn nu verplaatst naar het noorden van Coimbra en er is in de regio weinig meer over. We moeten dus snel profiteren nu ze hier nog niet snijden, om dit werk van vangen en markeren met gekleurde ringen van witte kwikstaart nog voort te kunnen zetten.

De plaats was gisteren nog in gereedheid gebracht, het was snel te maken en toen de drie vangnetten eenmaal waren opgesteld, deden we wat we gewoonlijk doen: we gingen zitten wachten en gisteren konden we de mensen gadeslaan die de plaatselijke discotheek binnenkwamen, voor wat we de “oude vrouwendans” noemen.
Het was de eerste keer dat we de intrede in het suikerrietveld van zo’n groot aantal mussen opmerkten. Ze vielen veel in de netten, werden daarop al snel verwijderd en vrijgelaten.
Later liet de Witte Kwikstaart zich vangen. Er werden 46 gevangen wat een goed aantal is voor dit soort sessies.

Onderzoeker/ringer Witte Kwikstaart in suikerrietveld in the region – the Complementary Itinerary No. 2 (IC2), just north of the city of Coimbra, in central Portugal. Foto: Paulo Tenreiro

Verslag 5 november 2022
Zodra het materiaal beschikbaar is, gaan we naar de naburige gemeente Coimbra om onze monitoringtaak aldaar weer voort te zetten.
Het suikerrietveld wordt nog steeds bezet door een groot aantal mussen, waardoor de witte kwikstaarten ongeveer zes meter opzij moeten bewegen, precies de plek waar we de netten installeren. Het aantal gevangen vogels was vrijwel identiek aan de vorige sessie, met als bijzonderheid dat we een in januari gevangen individu opnieuw in de netten kregen en we zodoende kunnen bevestigen dat alles in orde was met de gekleurde ring en het loopbeen van deze vogel. En nu gaat Diogo naar Aveiro, waar hij woont, ik ga een warm bad nemen, drink een biertje en bekijk de laatste twee afleveringen van “The Old Man” op Disney+
Tot een volgende sessie..

Interessante informatie van ringwerk bij de Witte Kwikstaart in Portugal dat dankzij een melding van Tania uit Foudgum ons bereikt! We weten nu dus dat (een deel van) onze witte kwikken de winter doorbrengen in het uiterste zuidwesten van Europa en daar gebruik maken van slaapplekken in suikerrietvelden.